“Let op! Geld lenen kost geld”. Als je een beetje oplet zie je deze kredietwaarschuwing heel vaak voorbij komen. Of je nu op internet de website van de bank bekijkt bij de zoektocht naar informatie over een persoonlijke lening. Of als je in de krant een advertentie ziet over een telefoonabonnement met een ‘gratis’ toestel. Het wordt je wel erg duidelijk gemaakt dat er een prijskaartje hangt aan het lenen van geld. Je kunt je afvragen of deze kredietwaarschuwing werkt.
Docent Bart Seegers
“Let op! Geld lenen kost geld”. Als je een beetje oplet zie je deze kredietwaarschuwing heel vaak voorbij komen. Of je nu op internet de website van de bank bekijkt bij de zoektocht naar informatie over een persoonlijke lening. Of als je in de krant een advertentie ziet over een telefoonabonnement met een ‘gratis’ toestel. Het wordt je wel erg duidelijk gemaakt dat er een prijskaartje hangt aan het lenen van geld. Je kunt je afvragen of deze kredietwaarschuwing werkt. Minister Hoekstra van Financiën heeft daar zijn bedenkingen bij. Hij is op zoek naar een beter alternatief. Een alternatief dat met name kwetsbare groepen moet weerhouden te snel naar een lening te grijpen. En als ze toch die lening willen afsluiten, dan is het vooral zaak om goed te controleren of dit krediet verantwoord is.
Wanneer is een krediet verantwoord?
Kan ik dat zelf beoordelen, of moet ik dit oordeel overlaten aan een professionele geldverstrekker?
Wanneer is een krediet verantwoord? Dat vraag ik me wel eens af. Kan ik dat zelf beoordelen, of moet ik dit oordeel overlaten aan een professionele geldverstrekker? Het laatste zal vaak het geval zijn. De meeste geldverstrekkers hebben hier namelijk afspraken over gemaakt en dit vastgelegd de zogenaamde VFN-gedragscode. Kort en goed komt het erop neer dat er dan wordt gekeken naar het netto maandinkomen en naar de maandelijkse lasten. Als er onder de streep geld overblijft, dan is er ruimte voor de aflossing van een krediet. Maar dit is nog niet voldoende om ook daadwerkelijk in aanmerking te komen voor het krediet. De betalingsmoraliteit speelt ook een belangrijke rol. Of beter, heb je al ervaring met kredieten in het verleden en heb je daarbij keurig aan de betalingsverplichtingen gehouden. Om hierover meer te weten kun je een inzage doen bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). En dat heb ik dan ook gedaan. Niet om te lenen, maar puur uit nieuwsgierigheid.
Online inzage BKR
Toen zij het overzicht onder ogen kreeg, zag ik meteen een blik van verbazing op haar gezicht. Er was maar één registratie te zien
Voor €4,95 heb ik een online inzage gedaan in mijn eigen gegevens. Ik kreeg meteen een abonnement waarmee ik een jaar lang toegang blijf houden tot mijn gegevens. Ik had ook kunnen kiezen voor een kosteloos schriftelijke inzage, de zogenaamde AVG inzage. Maar dan had ik misschien wel 28 dagen moeten wachten en dat duurde mij net iets te lang. Eigenlijk wist ik al wat er te zien zou zijn. Ik was meer benieuwd naar de reactie van mijn vrouw. Toen zij het overzicht onder ogen kreeg, zag ik meteen een blik van verbazing op haar gezicht. Er was maar één registratie te zien, namelijk ons betaalkrediet bij de bank. Dus geen hypotheek, geen creditcard, geen studiefinanciering. Ze rekende zich al een beetje rijk. Maar helaas ten onrechte. Ik mocht haar uitleggen, dat hypotheken in principe niet worden geregistreerd bij het BKR, behalve als er een achterstand is ontstaan bij de betalingen. Ik mocht haar vertellen dat een lening bij DUO nooit zichtbaar is bij het BKR, ook niet bij achterstanden. Ik mocht haar wijzen op het feit dat alleen creditcards met een gespreide betaling worden geregistreerd en dat wij onze creditcard ieder einde van de maand direct afrekenen.
Kortom, het BKR gaf toch geen volledig beeld van de lopende kredieten. Dat is binnen de financiële dienstverlening al jaren een puntje van irritatie. Want als een kredietadviseur een klant wil behoeden voor overkreditering, dan is het van wezenlijk belang dat hij weet welke kredieten er nog lopen en of er achterstanden zijn (geweest).
Nieuwe registratievormen
Telefoonabonnementen met een ‘gratis’ toestel nu geregistreerd. Gratis is in dit geval niet gratis. Het toestel wordt namelijk afbetaald via de maandelijkse abonnementskosten.
Het BKR heeft niet stil gezeten. Allereerst is de registratiegrens verlaagd. Sinds december 2016 worden kredieten al geregistreerd vanaf een bedrag van €250,- (dit was €500,-). Ook flitskredieten komen we tegenwoordig tegen bij het BKR. De minimale looptijd van het krediet is namelijk verkort van 3 maanden naar 1 maand. Daarnaast zien we de laatste tijd nieuwe registratievormen. Zo is private lease toegevoegd als nieuwe registratievorm. Op zich wel vreemd, omdat private lease geen krediet is, maar meer een soort huurovereenkomst.
Ook worden telefoonabonnementen met een ‘gratis’ toestel nu geregistreerd. Gratis is in dit geval niet gratis. Het toestel wordt namelijk afbetaald via de maandelijkse abonnementskosten. Er is dus sprake van een krediet. Tot slot overweegt het BKR om binnenkort ook studiefinanciering alsnog te registreren. Er wordt dus wel degelijk geluisterd naar de professionals in de markt. Zowel naar de geldverstrekkers, als naar de schuldhulpverleners. En dat is goed. Want het is een gedeelde verantwoordelijkheid, om mensen te behoeden voor impulsieve keuzes die kunnen leiden tot problematische schulden. Want hoe je het ook wendt of keert, geld lenen kost geld.
Bart Seegers
